Erfelijke aandoeningen en verzekeringen-België

Als je een erfelijke aandoening of kanker hebt kan het soms moeilijk zijn om een bepaalde verzekering af te sluiten. Hier vind je informatie over verschillende typen verzekeringen en de wettelijke regels geldend in België. Deze richtlijnen staan in een duidelijke en heel volledige brochure van het Vlaamse Patiënten Platform. Je vind er info terug in verband met alle soorten verzekeringen; hospitalisatieverzekering, schuldsaldo verzekering, verzekering gewaarborgd wonen, inkomensverzekering, verzekering voor motorrijtuigen (auto, elek.rolstoel, scooter, elek.fiets, …), reisverzekering en uitvaartverzekering. Er staat ook in wat je moet doen bij klachten of misbruik.

Brochure verzekeringenDownload

Hieronder alvast een korte samenvatting van welke medische info wel en niet bevraagd mag worden. Ook de regels in verband met hospitalisatieverzekering, schuldsaldo verzekering, verzekerig gewaarborgd wonen en inkomensverzekering worden beknopt weergegeven. Neem zeker en vast ook een kijkje in de brochure voor uitgebreidere info en info over andere verzekeringen.

Welke informatie moet je meedelen en welke niet?

Je bent verplicht om spontaan alle gegevens mee te delen die belangrijk zijn om het risico te beoordelen. Voor verschillende verze­keringen moet je een medische vragenlijst invullen waarin men je vraagt of je een chronische aandoening hebt. Als dat zo is, mag je dat dus niet verzwijgen.

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen het opzettelijk en onopzettelijk verzwijgen van informatie. Als de verzekeraar ontdekt dat je met opzet relevante gegevens achtergehouden hebt, kan hij de verzekering nietig verklaren. (Hij mag de betaalde premies behouden en zal je bij een schadegeval niet vergoeden) Bij onopzettelijk verzwijgen van informatie, wordt de verzekering niet nietig verklaard, maar kan men bijvoorbeeld de voorwaarden van het verzekeringscontract aanpassen aan het risico dat hij nu kent. In dat geval moet hij binnen de maand een nieuw contract voorstellen. Of als hij kan bewijzen dat hij het verzwegen risico nooit verzekerd zou hebben, kan hij binnen de maand het contract opzeggen. Na deze termijn kan de ver­zekeraar het bestaande verzekeringscontract niet meer wijzigen.

De medische vragenlijst

Voor een hospitalisatieverzekering, een verzekering gewaarborgd inkomen, een schuld saldoverzekering of een uitvaartver­zekering moet je in de meeste gevallen op voorhand een medische vragenlijst invul­len.

Een medische vragenlijst mag enkel vragen bevatten over je huidige gezondheidstoe­stand. Vragen over genetische gegevens zijn verboden. De verzekeraar mag dus niet peilen naar ziekten die je nú nog niet hebt, maar in de toekomst zou kunnen ontwikke­len. Hij mag dus ook niet informeren naar de gezondheidstoe­stand van je grootouders, ouders, broers, zussen… Als je ooit een erfelijkheidsonderzoek hebt laten doen, moet je dit niet melden aan de verzekeringsmaatschappij. Pas als een ziekte (bv. kanker) zich gemanifesteerd heeft, moet je dat vertellen

De arts van de verzekering bestudeert deze medische vragenlijst. Als hij bijkomende informatie nodig heeft, dan kan hij die enkel via jouw laten opvragen bij jouw behandelend arts. Jouw arts moet zich beperken tot een beschrij­ving van je huidige gezondheidstoestand vandaag. (Hij kan/mag een medisch attest afleveren dat aantoont dat je chronische ziekte stabiel is.) Hij mag alleen informatie bezorgen aan de arts van de verzekeraar die noodzakelijk is voor het afsluiten van de overeenkomst.

Tip Omdat een medische vragenlijst heel gedetailleerd is, is het interessant om hem samen met jouw behandelend arts in te vullen. Foute informatie kan namelijk negatieve gevolgen hebben voor jou. Maak ook steeds een kopie van de ingevulde vragenlijst.

Een medisch onderzoek

Voor bepaalde verzekeringen kan het zijn dat je een medisch onderzoek moet ondergaan, bijvoorbeeld wanneer je je wil verzekeren voor een hypothecaire lening met een hoog bedrag. De medische onderzoeken mogen enkel dienen om de voorgeschiedenis van je huidige gezond­heidstoestand na te gaan. Er mogen dus geen technieken van genetisch onderzoek gebruikt worden. Ook wanneer je al een contract hebt, kan men je onderwerpen aan een medisch onderzoek. (Dat dient bijvoorbeeld om het percentage arbeids­ongeschiktheid te bepalen wanneer je een beroep doet op een inkomensverzekering bij invaliditeit.)

De hospitalisatieverzekering

Er is een duidelijk verschil tussen private verzekeraars en mutualiteiten.

Hospitalisatieverzekeringen van mutualiteiten bieden wel een dek­king voor de kosten van vooraf bestaande aandoeningen. Je moet hiervoor niet meer betalen dan iemand anders. Zij kunnen voor de kosten van vooraf bestaande aan­doeningen wel de supplementen van een eenpersoonskamer uitsluiten. Zo kunnen personen met een bestaande ziekte dus wel degelijk een hospitalisatieverzekering afsluiten en van hospitalisatieverzekering veranderen.

Private verzekeraars mogen iemand met een bestaande ziekte de toegang tot een hospitalisatieverzekering niet weigeren. Er geldt sinds 2007 immers een recht op hos­pitalisatieverzekering. Zij geven geen dekking voor kosten in verband met aandoeningen die je al hebt (bij het afsluiten van de hospi­talisatieverzekering), in tegenstelling tot mutualiteiten. In een collectieve hospitalisatieverzekering via werk of het werk van je partner zijn vooraf bestaande aandoeningen soms wel gedekt. Vraag dit na bij een gepaste instantie (bijvoorbeeld de personeelsdienst of de vakbond) op je werk.

Let wel op !

Zowel private verzekeraars als mutu­aliteiten kunnen tot twee jaar na aansluiting moeilijk doen over symp­tomen die vóór het contract reeds aanwezig geweest zouden zijn en waarbij deze binnen een periode van die 2 jaar na aansluiting tot een diagnose hebben geleid. Dan hanteren zij vaak de regels hierboven beschreven. Na de periode van twee jaar kan een private verzekeraar of mutualiteit niet meer moeilijk doen over een ziekte of aandoening die bij de aansluiting tot de hospitalisatieverzekering niet was gekend en niet werd meegedeeld.

Levenslange garantie van hospitalisatieverzekering

Eens je verzekerd bent, heb je sinds de Wet van 20 juli 2007 de garantie dat je levenslang van je individuele hospitalisatieverzekering onder dezelfde voorwaarden zal blijven genieten, ook als je chronisch ziek of gehandicapt wordt. De verzekeraar kan de polis dus niet opzeggen of een hogere premie vragen omdat een chroni­sche ziekte of handicap is ontstaan. Enkel jij als verzekerde kan het verzekeringscontract jaarlijks opzeggen op de vervaldag van de premiebetaling.

De schuldsaldo verzekering

Bij het bepalen van de premie speelt de gezondheidstoestand een belangrijke rol. Wie een chronische aandoening heeft, moet vaak een bijpremie betalen of wordt zelfs geweigerd. Dat één verzekeraar je weigert, betekent echter niet automa­tisch dat anderen dat ook zullen doen. Ook de hoogte van de bijpremie varieert van maatschappij tot maatschappij.

Krijg je een hoge bijpremie aangerekend of word je geweigerd?

-Je kan je behandelend arts vragen om aan de adviserend arts van de verzekeraar een attest te bezorgen waarin staat dat je aandoening stabiel is of een gunstige ontwikkeling kent en dat je goed wordt opgevolgd. Met dit attest kan je proberen te onderhandelen over betere voorwaarden. Vraag eventueel aan de verzekeraar om vast te leggen dat de hoogte van de bijpremie herzien kan worden als je gezondheidstoestand verbetert of stabiel is.

-Stel de verzekeraar voor om een kleiner percentage van het kapitaal te verzekeren, bijvoorbeeld 50 in plaats van 100%. Als je hiervoor kiest, moet je wel zeker zijn dat je partner of nabestaanden de rest van de afbetaling kunnen dragen als jij vroegtijdig sterft.

-Mensen met een laag inkomen kunnen aanspraak maken op een sociale lening bij de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW), een sociaal krediet vennootschap (SKV) of het Vlaams Woningfonds (voor gezinnen met minstens één kind). Ook deze sociale kredietverstrekkers zullen je vragen om een schuldsaldoverzekering af te sluiten. Maar bij een weigering zoeken ze naar andere oplossingen, zodat ze je toch nog een lening kunnen toestaan. Ze onderzoeken elk dossier afzonderlijk. Een sociale lening aanvragen is geen garantie dat je er een krijgt, maar bij een sociale kredietinstelling spelen menselijke aspecten een grotere rol dan bij private banken. Hou er wel rekening mee dat het bedrag dat je bij een sociale kredietinstelling kan lenen, lager ligt dan bij private banken.

Verzekering gewaarborgd wonen

Als je een hypothecaire lening afsluit voor een woning kan je in aanmerking komen voor de gratis verzekering gewaarborgd wonen. Deze verzekering voorziet in een dekking wanneer je door onvrijwillige werkloosheid of arbeidsongeschiktheid je hypothecaire lening niet meer kan aflossen. De premies voor deze verzekering worden volledig betaald door de Vlaamse Overheid.

Om te kunnen toetreden moet je:

-arbeidsgeschikt zijn én aan het werk zijn als werknemer of zelfstandige in hoofdberoep (vast werk, niet via een uitzendcontract)

-de afgelopen 12 maanden gewerkt hebben zonder onderbrekingen wegens langdurige ziekte of werkloos­heid en aan het werk zijn zonder dat je daar­voor toestemming van de medisch adviseur van het ziekenfonds nodig hebt.

Inkomensverzekering 

Een inkomensverzekering beschermt je tegen inkomensverlies als je werk onbekwaam wordt door een ongeval of ziekte.

Personen met een chronische ziekte worden meestal geweigerd als ze een verzekering gewaarborgd inkomen willen afsluiten. In tegenstelling tot hospitalisatie­verzekeringen bestaat er helaas geen recht op een verzekering gewaarborgd inkomen.